Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego gminy Jasło
 
     Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej działające przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Jaśle z/s w Szebniach będzie realizowało program Archiwa Społeczne w Polsce we współpracy z Fundacją Ośrodka KARTA w Warszawie.

     Konkurs grantowy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego: Dziedzictwo kulturowe – Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego został pozytywnie zaopiniowany
i pomoże w prowadzeniu archiwów społecznych. CATL i GBP otrzymała dofinansowanie w ramach  następujących rodzajów zadań:
1. Opracowanie cyfrowe kolekcji Wojciecha Breowicza, zdigitalizowanie 1000 dokumentów, rękopisów, fotografii, pierwszych czasopism chłopskich i umieszczenie na stronie archiwum oraz utworzenie katalogu zbiorów. Zakup dysków zewnętrznych i materiałów celem zabezpieczenia prawidłowego i przechowywania kolekcji pisarza.
2. Opracowanie cyfrowe kolekcji Michaliny Kurowskiej, zdigitalizowanie 1000 stron dokumentów i rękopisów poetki oraz dokumentacji fotograficznej, na której znajduje się wieloletni historia działalności społecznej autorki i KGW gminy Jasło.
Program pozwoli na zakup niezbędnych urządzeń i materiałów do przechowywania zasobów cyfrowych z zapewnieniem trwałości i bezpieczeństwa danych cyfrowych. Ułatwi również udostępnianie cyfrowych zasobów za pośrednictwem urządzeń multimedialnych, sieci rozległych (Internetu) oraz  poprzez portale internetowe.

     W ramach współpracy Fundacji Ośrodka KARTA z bibliotecznymi archiwami powstał przewodnik Cyfrowych Archiwów Tradycji Lokalnej w Polsce dostępny w siedzibie GBP w Szebniach i jej filiach w Osobnicy, Trzcinicy i Warzycach.
 
Zapraszamy do współpracy z CATL i zapoznania się z opracowanymi zbiorami cyfrowymi na stronie http://szebnie.archiwa.org oraz na stronie  http://www.gbpszebnie.pl
 

 

Pobierz regulamin konkursu

Nie zapominajmy o naszych sąsiadach
 

     Projekt Fundacji Wspomagania Wsi zrealizowany na rzecz dzieci i młodzieży pt. „Pożyteczne ferie 2014” dobiegł końca.

     W ramach konkursu grantowego sfinansowanego przez Fundację Wspomagania Wsi 28 osobowa grupa uczestników w sposób aktywny, ciekawy i edukacyjny spędziła zimowe popołudnia.

     W czasie dwutygodniowych feryjnych zajęć odbyły się m.in. warsztaty rękodzieła artystycznego, głośne czytanie, zajęcia plastyczne,  gry i zabawy integracyjne połączone z tańcem, konkursy, a także wycieczka do teatru i muzeum w Rzeszowie, w której wzięły również udział dzieci z miejscowości Trzcinica, Osobnica i Zimna Woda. 

     Celem tegorocznego projektu  realizowanego przez Koło Gospodyń Wiejskich we współpracy z Gminną Biblioteką Publiczną w Jaśle z/s w Szebniach, Świetlicą Wiejską GOK w Szebniach oraz wolontariuszami było umożliwienie dzieciom, które zostają na feriach zimowych w swoich rodzinnych domach spędzenia tego czasu w swojej społeczności w sposób pożyteczny dla siebie i innych.

     Uczestnicy zadania i wolontariusze przez dwa tygodnie ferii podjęli się niesienia pomocy schorowanej mieszkance Szebni. Pomagali przygotować posiłek, zrobić zakupy, posprzątać i zabawić rozmową. Koordynatorzy zadania w ten sposób starali się uwrażliwić młodych uczestników projektu na los ludzi starszych, chorych i niepełnosprawnych.

     Nie zabrakło wykładów edukacyjnych o ochronie zwierząt żyjących w gospodarstwach domowych.

     Odwiedziny Liska Exlibriska oraz akcja głośnego czytania bajek dla najmłodszych wszystkim sprawiła wiele radości.

     Odwiedziła nas także animatorka kultury, dzięki której uczestnicy spędzili  ciekawe popołudnie z teatrem kukiełkowym.

     W dwutygodniowych zajęciach łącznie udział wzięło 280 uczestników, 5 członkiń KGW, 3 bibliotekarki, 1 instruktor  oraz 4 wolontariuszy.

 







 

Wśród baśni Andersena

     Gminna Biblioteka Publiczna w Jaśle z/s w Szebniach,  Koło Gospodyń Wiejskich
w Szebniach w ramach projektu Fundacji Wspomagania Wsi – Pożyteczne ferie 2014 byli organizatorami wyjazdowych warsztatów do Teatru Maska i Muzeum Dobranocek
w Rzeszowie. Młodzi czytelnicy z gminy Jasło mieli okazję zobaczyć sztukę w reżyserii Olega Żiugżda, w scenografii Larysa Mikina - Probodiak oraz oprawie muzycznej Bogdana Szczepańskiego pt. „Królowa Śniegu”.


     W  czwartek 23 stycznia, tradycyjnie jak co roku  na feriach, 50 osobowa grupa dzieci
i młodzieży odwiedziła rzeszowski teatr. Sztuką teatralną, na podstawie baśni Hansa Christiana Andersena pt. „Królowa śniegu” zachwycili się młodzi widzowie. Wcześniej na zajęciach w bibliotece dzieci i młodzież poprzez głośne czytanie zapoznali się z bohaterami bajki i rozmawiali o ich losach. Jednak dla wielu, zwłaszcza najmłodszych, tematyka baśni jak i spektaklu były zupełną nowością.

     Przypowieść o rozbitym diabelskim lustrze, w metaforyczny sposób wyjaśniająca obecność zła w świecie, stanowi kanwę spektaklu. Diabeł uwierzył, że przy pomocy czarodziejskiego lustra uda mu się zapanować nad całą ziemią. Ma do pomocy licznych uczniów i niby dyrygent rządzi wypadkami. Zło przegrywa jednak z miłością małej dziewczynki. Gorące serce Gerdy i jej wytrwałość sprawiają, że udaje jej się uratować Kaja
z niewoli Królowej Śniegu.

     Ciekawa reżyserska interpretacja, różnorodne lalki oraz budująca nastrój muzyka czynią z historii Kaja i Gerdy przejmującą sceniczną opowieść.  

     Każdy z nas, będąc dzieckiem, wieczorną porą oczekiwał na pojawienie się na małym ekranie ulubionych bohaterów filmów dla dzieci, powszechnie zwanych dobranockami. Miejscem gdzie mogliśmy znowu spotkać się z  ulubionymi bajkowymi przyjaciółmi było Muzeum Dobranocek.

     Uczestnicy wyjazdu zwiedzili muzeum, obejrzeli oryginalne postacie z dawnych bajek, jak również mieli okazję oglądnąć najstarszą polską dobranockę Jacek i Agatka, która pierwszy raz została wyemitowana 2 października 1962 roku w wersji czarno-białej.

     Dobranocki przypominają nam najmilsze wspomnienia z dzieciństwa i są z nim nieodłącznie związane. Wielu z nas ma swoich ulubionych bohaterów - dla jednych jest to Miś Uszatek, Colargol albo Rumcajs, inni z sentymentem wspominają Bolka i Lolka, Krecika, Reksia czy Pomysłowego Dobromira. Bajki te były ukojeniem po pełnym wrażeń dniu, jego miłym zakończeniem.

     Dyrektor i pracownicy GBP w Jaśle z/s w Szebniach serdecznie dziękują prywatnym sponsorom za pomoc w zorganizowaniu wyjazdu do Rzeszowa, zwłaszcza Firmie Przewozowej HESTA, jak również dziękujemy pracownikom teatru za ciepłe i życzliwe przyjęcie grupy.

 

Wspomnienie o Wojciechu Breowiczu

     24 stycznia 2014 roku przypada 48 rocznica śmierci Wojciecha Breowicza poety, publicysty, dziennikarza, nauczyciela, żołnierza-ochotnika Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i działacza ruchu ludowego, który w międzywojniu związany był z W. Witosem.  Biografia tego niezwykłego człowieka z każdym dniem nas zaskakuje, a spływające do Cyfrowego Archiwum Tradycji Lokalnej dokumenty odsłaniają nowe, interesujące karty z  jego życia.
Wojciech Breowicz urodził się 16 stycznia 1902 roku w Osobnicy koło Jasła. Zadebiutował w 1920 roku wierszem pt. „Do młodzieży” opublikowanym w „Młodej Polsce”. Autor wierszy wydanych w tomiku poetyckim „Echa wiejskie” (1928). Współtwórca Związku Literatów Ludowych oraz pisma „Wieś-Jej Pieśń”.

     W roku 1933 w poszukiwaniu pracy wyjechał do Brazylii, gdzie organizował szkolnictwo oraz pracował jako nauczyciel w polskiej szkole im. Adama Mickiewicza w miejscowości Teresina, stan Parana w Brazylii.
 
     Jako działacz polonijny wydał m. in. polską literaturę ludową z wypisami (Kurytyba 1934) oraz broszurę o położeniu polskich chłopów emigrantów w Brazylii pt. „Łazarzu wstań” (1935). Pod koniec II wojny światowej piastował stanowisko prezesa Związku Ochotników Polskich z Ameryki Południowej oraz (od 1944 r.) walczył w szeregach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod dowództwem gen. W. Sikorskiego.

     Wojciech Breowicz swe wspomnienia z wychodźstwa opublikował w 1947 r. na łamach gazety „Rolnik Polski”. Pisał:

     „Brak stałej pracy, borykanie się z nędzą, ustawiczne widmo aresztowania, częste nachodzenie nocne, szykany policyjne i wynikające stąd przykrości rodzinne – wytworzyły wreszcie atmosferę tak obrzydliwą, że postanowiłem pójść za radą [kuzyna] Władysława Wójcika z Brazylii i wyjechać „na złamanie karku”, szukać w puszczach tropikalnych iskry wolności i chleba. […] Pierwsza noc w puszczy nad brzegami Ivaí wywarła na mnie potężne wrażenie, któremu nie umiem nadać imienia. Było to może przewrażliwione uczucie zadowolenia z osiągniętego celu, z ucieczki z domu niewoli, może podświadomy lęk przed majestatem obcej przyrody lasów tropikalnych, a może tylko normalne ludzkie oszołomienie, wywołane nagłą zmianą sytuacji.”( Karta 71)

     W latach 1948-1958 wydawał w Kurytybie pismo „Siewca”. Współpracował także z wydawanym w Polsce pismem „Wieś”. Współtwórca gazety „Ludowiec Podkarpacki” -jednodniówki wydawanej przez zespół redakcyjny: J. Stanisz, A. Gerlaszyński, J. Siciński, W. Breowicz. Było to pierwsze pismo na terenie powiatu krośnieńskiego wydawane przez chłopów i dla chłopów.

     Po wojnie w 1957 roku Wojciech Breowicz wrócił do rodzinnej wsi w Osobnicy, tu napisał wiersz pt. „Odwiedziny”:

     „Błękit słońcem lipcowym nad wioską się palił, Łany zbóż falowały na polach - jak morze, Lasem szyby naftowe zalegały w oddali, Prąd elektryczny grał w drutach nad zbożem. Słońcem świecą dwie szkoły w starych lip koronach… Hej! W sąsiedzkim zespole idę z braćmi w pole… I kędy okiem sięgnąć: olbrzymim półkolem Zaległe złote sterty i stogi i kopy!... By w pokoju nam kwitły zaorane łany, By glob nasz opasały pokojowe drogi!”.

     Po powrocie do Brazylii napisał wiersz „Na obczyźnie”:

     „Zdawało mi się, że sosny szumią w Polsce o świcie - a tu słyszę na szczycie gwar piniorów żałosny. Lasy gwaru są pełne, we mgle toną oparnej, A po szczytach gór czarnych wiatr przegania chmur wełnę… Nie wiem zgadnąć nie zdołam, Skąd przyleciał wiatr halny? Może z ziemi oddalonej mym językiem mnie woła?...”.
 
     Zmarł po ciężkiej chorobie w Kurytybie w 24 stycznia 1966 roku.
„Tematem wierszy, korespondencji, wspomnień i artykułów Wojciecha Breowicza są przede wszystkim kwestie związane z życiem wychodźcy na emigracji. Mimo trudnej sytuacji, tak politycznej jak również gospodarczej, w jakiej przyszło mu tworzyć początkowo wzorując się na dziełach takich artystów jak W. Syrokomla, M. Konopnicka, J. Kasprowicz, oraz W. Orkan w niedługim czasie wypracował własny oryginalny warsztat poetycki. O jego talencie wśród ówczesnych pisarzy nich świadczy chociażby fakt, iż jego literackim poczynaniom patronowali i niejednokrotnie o nich pisali wybitni profesorowie oraz badacze i krytycy literatury ludowej w osobach m. in. Franciszka Bujaka, Stanisława Pigonia, oraz Karola Ludwika Konińskiego.” ( Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa)

Znany poeta polonijny Stanisław Januszko tak pisał  po śmierci poety:

„Odszedłeś od nas i dźwięk Twojej lutni
Już serc wychodzących nie będzie weselił.
Już nie usłyszą samotni i smutni
Twych strof lirycznych, Twych śpiewów minstrelich….”



Publikowana fotografia pochodzi ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego http://www.audiovis.nac.gov.pl/obraz/202073/    

Niemcy spalili Jasło i Opatów

    Gminna Biblioteka Publiczna w Jaśle z/s w Szebniach i jej Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej udostępnia mieszkańcom kolejne dokumenty archiwalne. Tym razem publikujemy artykuł dotyczący zagłady Jasła i Opatowa podczas II wojny światowej.

     13 września 1944 roku rozpoczęło się wysiedlenie Jasła i okolicy. Po wypędzeniu z miasta ludności Niemcy rozpoczęli rabunek i niszczenie opustoszałego miasta. Podpalali
i wysadzali w powietrze budynki publiczne oraz domy prywatne, były to działania systematyczne i zaplanowane. W 97% zniszczone Jasło wyzwolili spod okupacji niemieckiej 16 stycznia 1945 roku rosyjscy żołnierze z 76 Pierekopskiej Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej pod dowództwem płk. Fiodora Bolbata oraz oddziały artylerii Czechosłowackiej. Następnego dnia utworzono w Jaśle starostwo z siedzibą w Niegłowicach. 17 stycznia 2014 roku przypada 69 rocznica wyzwolenia Jasła.

     Publikowany artykuł pochodzi z czasopisma  „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” nr 5 wydanego w Londynie  5 stycznia 1945 roku, w którym opublikowano  informację o spaleniu Jasła i Opatowa oraz grabieży dobytku mieszkańców.
Zespół Cyfrowego Archiwum Tradycji Lokalnej Fundacji Ośrodka KARTA dziękuje ofiarodawcy Grzegorzowi Kurowskiemu za udostępnienie archiwalnych czasopism przybliżających nam dzieje historyczne regionu jasielskiego.